Nâng cao nhận thức về việc mua bán xe máy cũ hợp pháp sau ngày 15/08/2023

Trong những tháng cuối năm, cùng với sự đổi mới và phát triển không ngừng của xã hội, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành một số điều luật trong vấn đề mua bán xe máy cũ theo Thông tư 24/2023/TT-BCA ngày 01/7/2023 của Bộ Công an (có hiệu lực kể từ ngày 15/08/2023). Trong bộ Luật này có một số thay đổi và cải thiện về cấp, thu hồi đăng ký, biển số xe cơ giới… Đặc biệt nhất, ở những khoản mục về biển số định danh; đăng ký, cấp biển số xe đấu giá,… có những khác biệt đáng kể so với trước kia. Vậy, đó là những thay đổi gì, khác biệt ra sao và như thế nào được gọi là mua bán xe máy cũ hợp pháp. Tất tần tật sẽ được giải đáp ngay bây giờ.

Sau ngày 15/08/2023, thế nào được xem là mua bán xe máy cũ hợp pháp?

Theo khảo sát sự quan tâm của người dân Việt Nam trong tháng 8 vừa rồi ghi nhận, việc mua bán xe máy cũ sau ngày 15/08/2023 là vấn đề được mọi người quan tâm nhiều nhất. Bởi lẽ, Đảng và Nhà nước ta vừa công bố Thông tư 24/2023/TT-BCA ngày 01/7/2023 của Bộ Công an (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/8/2023) và đồng thời, vấn đề này ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích và nghĩa vụ của người dân Việt Nam. Vậy nên, có thể nói mua bán xe máy cũ hợp pháp là việc mua bán, trao đổi xe máy cũ một cách tự do, tuy nhiên, giữa người mua và người bán phải tuân thủ quy định của nhà nước, có giấy tờ, thủ tục đầy đủ.

Theo quy định tại Điểm a và Điểm b Khoản 4 Điều 6 Chương I Thông tư 24/2023/TT-BCA với những trường hơp bán, tặng cho, thừa kế, trao đổi, góp vốn, phân bổ, điều chuyển xe (gọi chung là chuyển quyền sở hữu xe) thì giữa người mua và người bán phải chú ý một số quy định sau:

1. Đối với người bán xe máy cũ kể từ ngày 15/08/2023

-   Thứ nhất, chủ xe phải giữ lại chứng nhận đăng ký xe, biển số xe (không giao cho tổ chức, cá nhân nhận chuyển quyền sở hữu xe) và nộp cho cơ quan đăng ký xe chứng nhận đăng ký xe, biển số xe để làm thủ tục thu hồi; trường hợp chuyển quyền sở hữu xe kèm theo biển số xe trúng đấu giá thì chủ xe nộp cho cơ quan đăng ký xe chứng nhận đăng ký xe để làm thủ tục thu hồi;

-   Thứ hai, trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày làm giấy tờ chuyển quyền sở hữu xe, chủ xe phải làm thủ tục thu hồi; trường hợp quá thời hạn trên mà chủ xe không làm thủ tục thu hồi hoặc giao chứng nhận đăng ký xe, biển số xe cho tổ chức, cá nhân nhận chuyển quyền sở hữu xe làm thủ tục thu hồi thì trước khi giải quyết cơ quan đăng ký xe ra quyết định xử phạt đối với chủ xe về hành vi không làm thủ tục thu hồi theo quy định;

-   Thứ ba, khi bán xe, chủ xe sẽ phải nộp lại cho cơ quan đăng ký xe chứng nhận đăng ký xe, biển số xe để làm thủ tục thu hồi, trừ trường hợp bán xe kèm theo biển số xe trúng đấu giá thì chủ xe nộp cho cơ quan đăng ký xe chứng nhận đăng ký xe để làm thủ tục thu hồi.

-   Thứ tư, những trường hợp chủ xe không làm thủ tục thu hồi sau khi chuyển quyền sở hữu xe thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hành vi vi phạm liên quan đến xe đó.

Hình 2: Cấp biển số ô tô, xe máy theo mã định danh cá nhân.

2. Đối với những trường hợp đã mua bán trước ngày 15/08/2023

-   Thứ nhất, các xe đã đăng ký biển 5 số trước ngày 15/8/2023 mà chưa làm thủ tục thu hồi thì biển số đó được mặc định là biển số định danh của chủ xe. Nếu người dân muốn sang tên đổi chủ phải thực hiện theo đúng quy định và phải chuyển sang biển 5 số là biển số định danh;

-   Thứ hai, do biển số định danh chỉ áp dụng với biển 5 số nên xe đã đăng ký biển 3 hoặc 4 số trước đây vẫn tiếp tục được phép tham gia giao thông. Nếu người dân có nhu cầu, cơ quan công an sẽ thu hồi rồi cấp đổi sang biển 5 số để quản lý theo định danh cá nhân của chủ biển;

-   Thứ ba, đối với xe không chính chủ đã đăng ký biển 5 số thì biển đó mặc định là biển số định danh của người đang đứng tên trên giấy đăng ký xe chứ không phải người đang sử dụng. Cơ quan chức năng sẽ căn cứ cụ thể loại biển số đang gắn trên phương tiện để có hướng giải quyết phù hợp.

3. Đối với những trường hợp đăng ký sang tên với xe máy cũ đã qua nhiều đời chủ

-   Thứ nhất, người mua phải có nghĩa vụ đến cơ quan quản lý hồ sơ đăng ký xe đó để làm thủ tục thu hồi và đăng ký sang tên mình. Trường hợp cơ quan quản lý hồ sơ đồng thời là nơi đăng ký xe trước đây, người mua sẽ không phải làm thủ tục thu hồi.

-   Thứ hai, người mua phải nộp giấy khai đăng ký xe, trong đó ghi rõ quá trình mua bán và cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật về nguồn gốc xe; đồng thời nộp thêm chứng từ chuyển quyền sở hữu của chủ xe và người bán cuối cùng (nếu có) và nộp lệ phí.

-   Thứ ba, với những người mua có chứng từ chuyển quyền sở hữu của chủ xe và người bán cuối cùng, trong hai ngày làm việc, cơ quan đăng ký xe ra quyết định xử phạt hành vi không làm thủ tục thu hồi. Tiếp sau đó, cơ quan sẽ tiến hành đăng ký sang tên theo quy định.

-   Thứ tư, với những người mua không có chứng từ chuyển quyền sở hữu, cơ quan công an sẽ cấp giấy hẹn để được sử dụng xe trong 30 ngày. Cơ quan chức năng sẽ gửi thông báo đến chủ xe và niêm yết công khai về việc tiếp nhận hồ sơ đề nghị đăng ký; tra cứu tàng trữ xe mất cắp và dữ liệu đăng ký xe. Nếu sau 30 ngày không có tranh chấp hoặc khiếu nại, cơ quan sẽ tiến hành ra quyết định xử phạt về hành vi không làm thủ tục thu hồi và tiến hành đăng ký sang tên.

Hình 3: Đăng ký xe hợp pháp sau ngày 15/08/2023

Tuy nhiên, với những trường hợp không nghiêm chỉnh chấp hành điều luật mới thì cơ quan chức năng sẽ có hướng xử lí như thế nào?

Cụ thể, theo quy định tại Điểm d Khoản Điều 30 Mục 6 Chương II Nghị định 100/2019/NĐ-CP, ngày 30/12/2019, nêu rõ phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với cá nhân; từ 4.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với tổ chức là chủ xe ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng và các loại xe tương tự xe ô tô: Không làm thủ tục đăng ký sang tên xe (để chuyển tên chủ xe trong Giấy đăng ký xe sang tên của mình) theo quy định khi mua, được cho, được tặng, được phân bổ, được điều chuyển, được thừa kế tài sản là xe ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng, các loại xe tương tự xe ô tô.

Kết luận

Như vậy, có thể nói, mua bán xe máy cũ là vấn đề tất yếu của người dân ngày nay, có những cá nhân với mức thu nhập cao họ có thể “sưu tầm” khá nhiều xe máy từ quá trình mua đi bán lại. Tuy nhiên, để người dân có thể nắm bắt và cập nhập nhanh chóng về sự thay đổi của Luật pháp thì chắc chắn cơ quan nhà nước phải ra sức tuyên truyền, thông báo rộng rãi ở hầu hết các trang báo, mạng xã hội hoặc ti vi, truyền hình… Đồng thời, cơ quan phải có những biện pháp hợp lý đối với từng trường hợp vô ý hoặc cố ý vi phạm trong quá trình mua bán xe máy cũ kể từ ngày 15/08/2023.