Mua bán xe ô tô, xe máy từ 15/8: Người dân cần lưu ý những gì?

Thông tư 24/2023/TT-BCA được Bộ Công An ban hành mới đây, thay thế cho Thông tư 58/2022/TT-BCA, đã tạo ra khá nhiều đổi mới trong mua, bán hay chuyển nhượng xe máy, xe ô tô. Để tránh gặp bất lợi và thiệt thòi, người dân cần đặc biệt lưu ý những điều sau:

Xe máy gần như là một nhu cầu thiết yếu đối với mỗi người

I. Mua bán xe sẽ không kèm theo biển số xe

 Thật vậy, căn cứ theo Điểm (a) và (b) thuộc khoản 4 tại Điều 6 của thông tư Thông tư 24/2023/TT-BCA thì khi bán, tặng, cho, thừa kế, trao đổi, góp vốn, phân bổ, điều chuyển xe (có thể gọi chung là chuyển quyền sở hữu xe):

• Chủ xe phải giữ lại chứng nhận đăng ký xe, biển số xe (không giao cho tổ chức, cá nhân nhận chuyển quyền sở hữu xe) và nộp cho cơ quan đăng ký xe chứng nhận đăng ký xe, biển số xe để làm thủ tục thu hồi. Trường hợp chuyển quyền sở hữu xe kèm theo biển số xe trúng đấu giá thì chủ xe nộp cho cơ quan đăng ký xe chứng nhận đăng ký xe để làm thủ tục thu hồi.

• Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày làm giấy tờ chuyển quyền sở hữu xe, chủ xe phải làm thủ tục thu hồi; trường hợp quá thời hạn trên mà chủ xe không làm thủ tục thu hồi hoặc giao chứng nhận đăng ký xe, biển số xe cho tổ chức, cá nhân nhận chuyển quyền sở hữu xe làm thủ tục thu hồi thì trước khi giải quyết cơ quan đăng ký xe ra quyết định xử phạt đối với chủ xe về hành vi không làm thủ tục thu hồi theo quy định.

Nộp lại biển số xe trước khi chuyển nhượng 

Lưu ý: Trong trường hợp chủ xe không làm thủ tục thu hồi sau khi chuyển quyền sở hữu xe thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hành vi vi phạm liên quan đến xe đó.

Do đó, chủ xe khi bán xe phải nộp lại cho cơ quan đăng ký xe bao gồm chứng nhận đăng ký xe, biển số xe để làm thủ tục thu hồi (trừ trường hợp mua bán xe kèm theo biển số xe trúng đấu giá).

II. Thủ tục thu hồi chứng nhận đăng ký xe, biển số xe

Thực hiện theo Khoản 1, Điều 15 thuộc Thông tư 24/2023/TT-BCA, được quy định cụ thể như sau: 

• Chủ xe kê khai giấy khai thu hồi đăng ký, biển số xe trên cổng dịch vụ công; cung cấp mã hồ sơ đăng ký xe trực tuyến; nộp hồ sơ thu hồi quy định tại khoản 1 Điều 14 Thông tư này và nhận giấy hẹn trả kết quả đăng ký xe theo quy định;
• Sau khi kiểm tra hồ sơ xe hợp lệ, cơ quan đăng ký xe cấp chứng nhận thu hồi đăng ký, biển số xe theo quy định (có dán bản chà số máy, số khung và đóng dấu giáp lai của cơ quan đăng ký xe trên bản chà số máy, số khung xe): 01 bản trả cho chủ xe; 01 bản lưu hồ sơ xe; trường hợp mất chứng nhận đăng ký xe thì thực hiện xác minh theo quy định.

Điều này là cần thiết để chủ xe có thể chính thức bán xe hay chuyển nhượng xe cho cá nhân, tổ chức khác. 

III. Thủ tục đăng ký sang tên xe, chuyển nhượng xe

Thực hiện theo Khoản 2, Điều 15 của Thông tư, cụ thể:

• Tổ chức, cá nhân mua xe: Kê khai giấy khai đăng ký xe theo quy định tại Điều 9 Thông tư này; đưa xe đến để kiểm tra, cung cấp mã hồ sơ đăng ký xe trực tuyến và nộp hồ sơ quy định tại Khoản 2 Điều 14 Thông tư 24/2023/TT-BCA.

• Sau khi kiểm tra hồ sơ xe, thực tế xe đảm bảo hợp lệ thì được cơ quan đăng ký xe cấp biển số theo quy định tại Khoản 2 Điều 12 Thông tư 24/2023/TT-BCA.

• Nhận giấy hẹn trả kết quả, nộp lệ phí đăng ký xe và nhận biển số xe (trường hợp được cấp biển số theo quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 12 Thông tư 24/2023/TT-BCA); trường hợp chủ xe có nhu cầu nhận trả kết quả đăng ký xe qua dịch vụ bưu chính công ích thì đăng ký với đơn vị dịch vụ bưu chính công ích.

• Nhận chứng nhận đăng ký xe, biển số xe (trường hợp được cấp biển số theo quy định tại Điểm b Khoản 2 Điều 12 Thông tư 24/2023/TT-BCA) tại cơ quan đăng ký xe hoặc từ đơn vị dịch vụ bưu chính công ích.

Giấy tờ là yếu tố cần thiết trong việc mua, bán, chuyển nhượng xe

IV. Số định danh cá nhân (mã CCCD) sẽ được dùng để quản lý biển số xe định danh

Theo khoản 3 điều 3 của thông tư trên,  quy trình cấp biển số định danh vẫn giống như trước 15/8, tuy nhiên sẽ khác về cách quản lý. Trước đây, mỗi biển số riêng biệt sẽ được cấp cho mỗi xe. Còn giờ đây, mỗi biển số sẽ được cấp riêng cho từng người. Có thể hiểu đơn giản hơn là bây giờ, mỗi biển số sẽ đi theo từng người.

Đối với mỗi đối tượng, điều này được được quy định rõ hơn trong các khoản 4, 5 và 6 thuộc Điều 3 của thông tư, cụ thể như sau:

• Đối với chủ xe là công dân Việt Nam: biển số xe được quản lý theo số định danh cá nhân.

• Đối với chủ xe là người nước ngoài: biển số xe được quản lý theo số định danh của người nước ngoài do hệ thống định danh và xác thực điện tử xác lập hoặc số thẻ thường trú, số thẻ tạm trú hoặc số chứng minh thư khác do cơ quan có thẩm quyền cấp.

• Đối với chủ xe là tổ chức: biển số xe được quản lý theo mã định danh điện tử của tổ chức do hệ thống định danh và xác thực điện tử xác lập; trường hợp chưa có mã định danh điện tử của tổ chức thì quản lý theo mã số thuế hoặc quyết định thành lập.

Theo lời của đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra giải quyết tai nạn giao thông, thuộc Cục Cảnh sát Giao Thông, Bộ Công An, lưu ý đến người dân như sau:

"Biển số định danh không phải lấy mã số định danh cá nhân để làm biển số định danh. Quy trình cấp biển số định danh vẫn là bấm ngẫu nhiên để ra 5 số hoặc qua hình thức đấu giá biển số xe. Trước đây, biển số đi theo xe nhưng từ 15/8, biển số định danh sẽ đi theo người".

Ngoài ra, một công dân có thể sở hữu nhiều biển số định danh. Tuy nhiên, tất cả đều phải được quản lý theo số định danh cá nhân của chủ sở hữu xe.

V. Công dân đủ 15 tuổi có thể đăng ký xe

Người từ 15 tuổi trở lên đã có thể được đăng ký xe. Tuy nhiên, độ tuổi từ 15 - 18 vẫn gặp nhiều hạn chế trong việc này, đặc biệt là cần sự đồng ý từ cha mẹ hay người giám hộ.

Các bạn trẻ tuổi 15 nay đã có thể đăng ký xe máy cho mình

 Để hiểu rõ hơn, điều này đã được quy định cụ thể theo Khoản 9, Điều 3:

“Cá nhân từ đủ 15 tuổi trở lên thì được đăng ký xe. Trường hợp cá nhân từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi đăng ký xe thì phải được cha hoặc mẹ hoặc người giám hộ đồng ý và ghi nội dung “đồng ý”, ký, ghi rõ họ tên, mối quan hệ với người được giám hộ trong giấy khai đăng ký xe.”

VI. Được đăng ký xe theo nơi tạm trú

Khoản 2, Điều 3 trong Thông tư nêu rõ: “Chủ xe là tổ chức, cá nhân có trụ sở, nơi cư trú (nơi đăng ký thường trú, tạm trú) tại địa phương nào thì đăng ký xe tại cơ quan đăng ký xe thuộc địa phương đó”. 

Đồng nghĩa với việc công dân là chủ xe có thể đăng ký xe ngay tại cơ quan địa phương cấp thấp hơn như xã, thị trấn, thuận tiện cho việc đăng ký và đi lại rất nhiều.

Không cần phải đi đâu xa, người dân có thể đăng ký xe tại địa phương mình

Trong trường hợp chủ xe chuyển trụ sở, nơi cư trú thì vẫn được giữ lại biển số định danh mà không cần phải phải đổi sang một biển số khác. 

VII. Kết luận

Trên đây là một số điều quan trọng mà người dân cần hết sức lưu ý khi mua bán xe nói chung sau ngày 15/8 kể từ khi thông tư Thông tư 24/2023/TT-BCA được áp dụng.

Thông tư 24/2023/TT-BCA thay cho Thông tư 58/2020/TT-BCA đã cũ là một sự thay đổi cần thiết để phù hợp với các đề án, quy định khác mới ban hành. Góp phần tích cực vào thời đại đổi mới và phát triển của Việt Nam. Tạo thuận lợi và nâng cao chất lượng sống cho người dân toàn quốc. 

Tuy nhiên, sự thay đổi này tạo ra nhiều khác biệt so với những quy định cũ. Do đó, người dân cần lưu ý theo dõi và cập nhật thông tin kịp thời. Tránh những trường hợp đáng tiếc, không mong muốn.